dr Remigiusz Piłat
Jak fundusze podwyższonego i wysokiego ryzyka dokonują wyborów inwestycyjnych?
Pozyskanie kapitału na rozpoczęcie działalności na wczesnym etapie może być dość trudnie do znalezienia. Aniołowie biznesu, inwestorzy venture capital (VC) podejmują często rozważne decyzje, ale i spore ryzyko. Wynika ono z tego, że początkujące firmy, mają niewielką sprzedaż a założyciele mogą mieć niewielkie doświadczenie w zarządzaniu biznesowym. Często opracowane przez nich biznesplany opierają się na mało precyzyjnej koncepcji lub prostym prototypie innowacyjnego produktu lub usługi. Dlatego, to właśnie fundusze inwestycyjne muszą włożyć znacznie więcej wysiłku by przeanalizować przyszłe możliwości firmy pod względem stopy zwrotu, zanim zdecydują się na finansowanie tych ryzykownych przedsięwzięć na wczesnym etapie funkcjonowania firmy.
Trudno jest więc określać wartość firmy początkowej, jeśli nie można dokonać analizy wolnych lub nielewarowanych przepływów pieniężnych, nie mówiąc już o innych wskaźnikach takich jak pokrycie obsługi zadłużenia. Inaczej jest w przypadku dojrzałych firm. Proces ustalania wartości i możliwości inwestowania jest dość prosty. Firmy o ugruntowanej pozycji generują sprzedaż, zyski i cash flow – przepływy pieniężne, które można łatwiej wykorzystać do uzyskania dość wiarygodnej miary jej wartości.
Co więc skłania fundusze inwestycyjne do finansowania tak ryzykownych przedsięwzięć?
Firmy – ventures capital, private equity i inne, inwestując zebrane wcześniej fundusze, mają swój własny zestaw kryteriów, według których poszukują i oceniają przedsiębiorstwa przed dokonaniem wejścia w aktywa firm.
Możliwości inwestycyjnych na rynku nigdy nie brakuje, jednak kilka kluczowych kwestii jest zawsze brane po uwagę – praktycznie przez wszystkich zarządzających funduszami, podczas oceny firm poszukujących finansowania.
Zanim zainwestują pieniądze, inwestorzy funduszy spędzają dużo czasu na weryfikacji potencjału firmy i poszukiwaniu kluczowych składników jej sukcesu, unikalnych produktów /rozwiązań i wyjątkowego zespołu kadry zarządzającej.
Przedstawiamy poniżej kilka czynników, na które zawsze zwracają uwagę inwestorzy przed podjęciem decyzji inwestycyjnej.
- Rynek, który znają i dobrze go rozumieją
Znajomość rynku w danej branży jest zaletą. Inwestorzy szukają możliwości w sektorach, które pasują do ich kompetencji, gdyż zmniejszają one poziom ponoszonego ryzyka inwestycyjnego. Jeśli rozumieją to, w jaki sposób firmy z naszej branży stają się rentowne, nie będą mieli problemów z zaplanowaniem inwestycji, aby uzyskać zadowalającą stopę zwrotu.
- Silny zespół zarządzający
Obecność w zespole liderów z historią udokumentowanych sukcesów jest bardzo pozytywnie oceniana przez inwestorów. Z tego względu powinniśmy pokazać, że mamy inteligentnych, strategicznych, utalentowanych liderów, podkreślając sprawdzone kompetencje tak założycieli jak i zespołu zarządzającego. Fundusz inwestycyjny musi być pewien, że kierownictwo firmy podoła podjętego się zadania.
Dlatego zarządzanie firmą jest zdecydowanie najważniejszym czynnikiem, który jest brany pod uwagę przez inteligentnych inwestorów. Fundusze inwestują przede wszystkim w zespół zarządzający i jego zdolność do realizacji biznesplanu. Szukają menedżerów, którzy już z powodzeniem zbudowali biznesy i które generowały wysokie zwroty dla inwestorów. Dlatego firmy poszukujące finansowania kapitałem podwyższonego ryzyka powinny być w stanie dostarczyć listę doświadczonych, wykwalifikowanych osób, które będą odgrywać kluczową rolę w rozwoju firmy. Jeśli firma takich nie posiada, powinna je wcześniej zatrudnić.
Jest takie stare powiedzenie, które sprawdza się w przypadku wielu inwestorów VC — woleliby zainwestować w zły pomysł kierowany przez doskonałe kierownictwo niż w świetny biznesplan wspierany przez zespół niedoświadczonych menedżerów.
- Wielkość rynku i jego potencjał
Aby przyciągnąć uwagę inwestorów należy także wykazać, że firma skieruje swoje działania do możliwie jak najszczerszego spektrum odbiorców i właściwie wykorzysta możliwości rynku.
Inwestorzy venture capital oczekują, że przedstawione im przez startup biznesplany będą zawierały szczegółową analizę wielkości rynku i jego potencjał. Wielkość rynku powinna być prezentowana od góry do dołu i od dołu do góry. Oznacza to dostarczanie szacunków stron trzecich, które powinniśmy znaleźć w różnych raportach, oraz informacji zwrotnych pochodzących od potencjalnych klientów, pokazujących ich chęć zakupu i zapłaty za oferowany im nowy produkt, lub innowacyjną usługę.
O wielkości rynku najczęściej będzie decydować profil działalności przedsiębiorstwa.
W stanach Zjednoczonych firmy działające w branży walut wirtualnych powinny wygenerować przychód w wysokości co najmniej 1 mld USD. W tym segmencie rynkowym, fundusze inwestycyjne chcą zapewnić swoim spółkom portfelowym szansę na wzrost sprzedaży o wartości nie mniejszych niż setki milionów dolarów.
- Przepływy pieniężne i dochód netto
Należy także zadbać, aby rozbieżność pomiędzy ogólnymi przychodami a przychodem pomniejszonym o koszty operacyjne (z wyłączeniem R&B) była stosunkowo niska.
Firmy handlowe (handel e-commerce i stacjonarny) powinny umieć wykazać się skrupulatnym sprawdzaniem rachunku przepływów pieniężnych, aby inwestorzy mogli ocenić czy i jak skutecznie firma ściąga należne pieniądze – kasa będzie liczyć sprzedaż jako przychód dopiero po otrzymaniu płatności. Na przykład, jeśli klient zapłacił z góry za usługę, która nie została jeszcze wykonana lub nie została dostarczona, czynność ta prowadzi do otrzymania należności, ale nie przychodu w firmie.
Kolejnym istotnym czynnikiem jest tempo wzrostu dochodów netto. Sam dochód netto może wzrosnąć, podczas gdy przychody pozostają w stagnacji z powodu cięcia kosztów. Taka sytuacja w opinii funduszy może nie przełożyć się na wzrost firmy w dłuższym okresie czasu.
Kierujący przedsiębiorstwem powinni także położyć duży nacisk podczas spotkań (rund) z inwersorami na sprzedaż i marketing. Te dwa czynniki decydują o przychodach, które są bardzo ważną miarą efektywności firmy w oczach funduszy.
Firma może przynosić duże pieniądze ze sprzedaży, ale nie może zaistnieć sytuacja, że odniesie ona ujemny zysk (m/m, q/q, r/r). Innymi słowy wysokie dochody tak, ale łączne koszty nie mogą przewyższać przychodów.
Zarówno przychody, jak i wskaźniki przepływów pieniężnych są analizowane razem w celu kompleksowego przeglądu kondycji finansowej firmy. Jednak fundusz zwróci większą uwagę na efektywność dochodową, która mu potwierdzi czy pomysł lub produkt ma szanse na zdobycie szerokiego rynku.
Tak więc, wysokie dochody firmy będą informowały inwestora o wielkości rynku, a ich tempo wzrostu potwierdzi jego przyszły potencjał.
Konkludując, dochody i ich tempo wzrostu uzyskują w analizie funduszy prymat przed przepływani pieniężnymi.
O autorze:
dr Remigiusz Piłat
Absolwent Szkoły Głównej Handlowej oraz Universite Paris-X we Francji; w 1985 r. uzyskał doktorat z finansów i rynków walutowych; w latach 1990-2000 pełnił funkcję Dyrektora Generalnego i Członka Zarządu Auchan Polska; Członek Zarządu i Dyrektor Generalny funduszu inwestycyjnego SFG; pracował w Banku VERNES, zajmując się doradztwem i zarządzaniem portfelami inwestycyjnymi na London Stock Exchange, CAC 40 i NASDAQ; od ponad 20 lat zarządza aktywnie francuskimi portfelami inwestycyjnymi na rynku walutowym i ropy naftowej; właściciel i redaktor magazynu gospodarczo – finansowego CAPITAL TRADER MAGAZYN; autor wielu opracowań i rekomendacji w zakresie rynku finansowego w tym m.in. publikacji w języku francuskim: Charte Investissement Responsable (2010), Etude et proposition d’action pour l’inwestissement de longue terme de l’économie française (2015), Le Patriotisme économique en France et dans le monde – Les enjeux de la mondialisation Centre de Recherche Scientifique sur Finnance (2016).