Busenitz (1999) uważa, że liczba niepowodzeń biznesowych, które występują, ilustruje ryzyko nieodłącznie związane z rozpoczęciem działalności. Badania Cooper, Woo i Dunkelberg (1988) pokazały, że 95% przedsiębiorców uważa, że ich przedsięwzięcie odniesie sukces, mimo że ponad połowa nowych projektów gospodarczych kończy się niepowodzeniem.

W Polsce większość pomysłów biznesowych kończy się niepowodzeniem. Już w pierwszym roku 25-35% nowych firm musi zakończyć swoją działalność. W ciągu pierwszych 3 lat z rynku znika ok. 50% nowych przedsiębiorstw. Wg badań GUS (2020a) spośród przedsiębiorstw niefinansowych, deklarujących rozpoczęcie działalności w 2018 r., do roku 2019 aktywnych pozostało 67,6%. Pomimo tak wielu przykładów niepowodzeń w biznesie, co roku pojawia się coraz więcej osób otwierających działalność gospodarczą. Optymistyczne jest też to, że z każdym kolejnym rokiem obecności na rynku przedsiębiorstwa mają wyższe wskaźniki przetrwania kolejnego roku: w drugim roku wynoszą one 72,0%, w trzecim 75,6%, w czwartym 87,7%, a w piątym 88,7% [zob. GUS (2020b)]. 

Ryzyko (risk) – można zdefiniować jako prawdopodobieństwo, że podmiot gospodarczy poniesie straty w następstwie podjęcia danej decyzji ekonomicznej [zob. Encyklopedia Zarządzania (2020)]. Bernstein (1997) łączy pochodzenie terminu ryzyka ze starowłoskim risicare, co oznacza odważyć się. W tym sensie ryzyko jest zatem raczej wolnym wyborem działania, które trzeba mieć odwagę podjąć [Bernstein (1997) cyt. za Sierpińska, Sierpińska-Sawicz, Węgrzyn (2019)]. Pomiar ryzyka zwykle odbywa się za pomocą badań ankietowych, w ramach których przedsiębiorcy lub menedżerowie proszeni są o ocenę prawdopodobieństwa strat i innych powiązanych zagrożeń związanych z podejmowanymi decyzjami [zob. March i Shapira (1987); Lumpkin i Dess (1996)]. Dla większości menedżerów (i przedsiębiorców) ryzyko jest jednak pojęciem związanym przede wszystkim z samą stratą, a nie prawdopodobieństwem jej wystąpienia. Ryzyko traktowane jest też czasami jako odchylenie od celu. Mayo (1997) pisze, że „ryzyko oznacza obawę, że rzeczywisty zysk realizowany przez inwestora będzie różnić się od spodziewanego”. Większość autorów traktuje ryzyko jako zagrożenie stratami lub niezrealizowaniem celu, ale są i tacy, którzy ryzyko postrzegają w kategorii szansy (risk as opportunity) [zob. Gimeno i in. (1997)].

Zgodnie z badaniami Busenitz i Barney (1997) oraz Stewart Jr. i Roth (2001), przedsiębiorcy wykazują większą skłonność do podejmowania ryzyka niż menedżerowie. Może to wynikać m.in. z nadmiernej pewności siebie, nadmiernego optymizmu oraz szeregu zniekształceń poznawczych [zob. np. Busenitz i Barney (1997)]. Palich i Bagby (1995) wykazali w badaniach, że przedsiębiorcy częściej niż menedżerowie widzą mocne strony i szanse projektu, natomiast rzadziej zauważają słabe strony i zagrożenia.      

 Skłonność do podejmowania ryzyka w sprawach biznesowych

Z badań Szczepaniec, Kulawczuk i Jurkiewicz (2021), prowadzonych w Polsce w latach 2010-2015, wynika, że największa grupa przedsiębiorców (od 44,% do 50,8%) ocenia swoją skłonność do podejmowania ryzyka w sprawach biznesowych (rozwój, wprowadzanie nowych produktów, wchodzenie na nowe rynki itp.) jako przeciętną. W próbach badawczych znalazło się więcej osób deklarujących „raczej niską” lub „wyjątkowo niską skłonność do podejmowania ryzyka” (łącznie od 28,4% do 34,5%), niż osób deklarujących „raczej wysoką” lub „wyjątkowo wysoką skłonność do podejmowania ryzyka” w sprawach biznesowych (w sumie od 14,9% do 23,2%) [zob. tab. 1. prezentującą wyniki z 2014 r.].

Przedsiębiorcy wykazujący wysoki poziom akceptacji ryzyka w sprawach biznesowych relatywnie częściej (niż pozostałe grupy) deklarowali wzrost obrotów (zależność istotna statystycznie) oraz zysków (zależność istotna statystycznie), a rzadziej spadek tych wskaźników. Częściej wskazywali także na dobrą lub bardzo dobrą sytuację finansową firmy (zależność istotna statystycznie) [zob. tab. 3.].